Page 77 - saranuklom2 e-book
P. 77
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
ภ�พประกอบ ๒๗ : กำ�แพงเมืองและคูเมืองนครร�ชสีม�ในอดีต
แหล่งข้อมูลภ�พ : วิกิพีเดีย ส�ร�นุกรมเสรี
เมืองนครร�ชสีม�เป็นเมืองที่มีคว�มเจริญรุ่งเรืองม�ตั้งแต่ครั้งอดีตตร�บปัจจุบัน
ได้รับขน�นน�มว่�เป็น ‘ประตูสู่ภ�คอีส�น’ ทั้งนี้เพร�ะนอกจ�กเป็นเมืองหน้�ด่�นที่คอย
ป้องกันก�รรุกร�นของข้�ศึกศัตรู เมืองนครร�ชสีม�ยังเป็นเมืองหน้�ด่�นท�งก�รค้� คนรุ่นปู่
รุ่นทวดเคยเล่�ให้ฟังว่� สมัยก่อนก�รค้�ข�ยจ�กภ�คอีส�นสู่ภ�คกล�งก�รเดินท�งต้องผ่�น
เมืองนครร�ชสีม� ผ่�นไปท�งล�ดบัวข�ว (เดิมเรียกว่�ล�ดหัวข�ว) เพร�ะพ่อค้�ลูกห�บมัก
เจ็บป่วยเป็นไข้ป่�เสียชีวิตเป็นอันม�ก จนบริเวณแถบนั้นมีหัวกะโหลกข�วโพลนเต็มไปหมด
จ�กนั้นผ่�นเส้นท�งดงพญ�เย็น (คนโบร�ณเรียกว่�ดงพญ�ไฟ) เพร�ะพื้นที่ต่อจ�กเมือง
นครร�ชสีม�จะเป็นป่�ดงดิบ (ซึ่งถ้�เทียบปัจจุบันคงเริ่มจ�กลำ�ตะคลอง ป�กช่อง กล�งดง
ไปจนถึงแก่งคอย และสระบุรี) บริเวณนี้มีป่�ทึบมีโจรผู้ร้�ยปล้นสะดมสินค้�และมีไข้ป่�ชุกชุม
และเมื่อผ่�นดงพญ�เย็นก็จะถึงแก่งคอย (คนโบร�ณเรียกว่�แร้งคอย) เพร�ะพ่อค้�ลูกห�บ
ตลอดจนสัตว์พ�หนะเสียชีวิตที่นั่นอีกจำ�นวนม�ก ซึ่งเมื่อก่อนก�รเดินท�งค้�ข�ยมักใช้เกวียน
เทียมวัวเป็นย�นพ�หนะ และก�รค้�ข�ยอีกลักษณะหนึ่งก็คือ ก�รต้อนสัตว์พวกวัวคว�ย
ไปข�ย เป็นก�รต้อนสัตว์ไปทีละม�ก ๆ ซึ่งกลุ่มบุคคลที่ต้อนสัตว์ซึ่งเป็นวัวคว�ยไปข�ยจะถูก
เรียกว่�น�ยห้อย
ดังที่กล่�วแล้วว่�เมืองนครร�ชสีม�เป็นเมืองที่มีประตูเมืองถึงสี่ประตูเชื่อมต่อกับ
กำ�แพงเมืองทั้งสี่ด้�น คือ ประตูชุมพล ประตูพลแสน ประตูไชยณรงค์ และประตูพลล้�น
ประตูและกำ�แพงเมืองเดิมสันนิษฐ�นว่� สร้�งจ�กศิล�แลงโอบด้วยปูน คล้�ยกับกำ�แพง
60
