Page 90 - saranuklom2 e-book
P. 90
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
เวทีก�รแสดงเรียกว่� “โรงเพลงโคร�ช” มีลักษณะของโรงเพลงโคร�ชคือ มีเส� ๔ ต้น ยกพื้น
สูงประม�ณ ๑ เมตร ปูพื้นกระด�น หลังค�มุงด้วยก้�นมะพร้�วหรือวัสดุอื่น บนเวทียังคงมี
้
ถังใส่นำ�ตั้งอยู่และในปัจจุบันจะมีเครื่องขย�ยเสียง แต่ในอดีตไม่มีก�รใช้เครื่องขย�ยเสียง
อ�จจะเป็นเพร�ะระบบไฟฟ้�ยังไม่มีในหล�ยพื้นที่ หมอเพลงโคร�ชในสมัยก่อนจะต้องมีเสียง
ดังและมีคว�มส�ม�รถในก�รดึงดูดผู้ชม หมอเพลงโคร�ชมีคว�มเชื่อเกี่ยวกับโรงเพลงโคร�ช
คือ ก�รก้�วขึ้นโรงเพลงต้องขึ้นต�มทิศท�งและเวล�ต�มฤกษ์ เมื่อขึ้นโรงเพลงแล้วจะเป่�
ค�ถ�มห�นิยมเพื่อให้ผู้ชมชื่นชอบ และหลังค�โรงเพลงถ้�มัดด้วยตอกก็จะแก้ตอกเพื่อ
เป็นเคล็ด จะไม่ทำ�ให้ค�ถ�อ�คม สติปัญญ�ในก�รว่�เพลงติดขัด
๓. กลอนเพลงโคร�ช
เพลงโคร�ชมีคว�มเป็นเอกลักษณ์เฉพ�ะตัวในก�รใช้คำ�ที่เป็นภ�ษ�โคร�ช ซึ่งมีทั้ง
คำ�ที่มีคว�มหม�ยเฉพ�ะของแต่ละคำ�และมีสำ�เนียงในก�รเปล่งเสียงที่แตกต่�งไปจ�กภ�ษ�
ไทยกล�ง ก�รร้องเพลงโคร�ชของหมอเพลงจะเรียกว่� “ว่�เพลง” เนื้อเพลงที่ร้องเรียก
ว่� “กลอนเพลง” ก�รเล่นเพลงโคร�ชจะมีกลอนเพลงโคร�ชที่มีลักษณะเฉพ�ะ รูปแบบของ
กลอนเพลงโคร�ชที่ใช้เล่นอยู่ในปัจจุบันมี ๒ รูปแบบ ได้แก่ กลอนสมบูรณ์ จะมีคำ�คู่ทุกท่อน
ท่อนละ ๓ คู่ และกลอนแบบที่สอง มีลักษณะคือคู่แรกทุกท่อนจะไม่มีสัมผัส ส่วนสัมผัสอื่น
เหมือนกลอนสมบูรณ์
ก�รขึ้นต้นเพลงโคร�ชจะขึ้นต้นด้วยก�ร “โอ่” จะโอ่เฉพ�ะก�รขึ้นกลอนแรก
หมอเพลงโคร�ชอ�ชีพอ�จโอ่ได้เสียงย�ว มีลูกคอหล�ยชั้น ลักษณะก�รโอ่ จะเปล่งเสียง
ในทำ�นองต่อไปนี้ “ โอ้...โอ่.....เออ.......เออะ....ๆ..ๆ..ๆ..ๆ......ๆ........ๆ........เอ้อ........เอ่ย”
เนื้อร้องของเพลงโคร�ช ๑ กลอน จะมี ๕ ท่อน คือ ๑) ท่อนขึ้น ๒) ท่อนเดินกลอนหรือ
กระทู้เพลง ๓) ท่อนตบมือกล�งกลอน ๔) ท่อนกระทู้ลง และ ๕) ท่อนปล�ยลง
สำ�หรับฉันทลักษณ์ของกลอนเพลงโคร�ชประกอบด้วย สัมผัสในคือสัมผัสในวรรค
อ�จจะสัมผัสสระหรือสัมผัสอักษรก็ได้ สัมผัสนอกคือสัมผัสระหว่�งวรรค ซึ่งจะต้องเป็นสัมผัส
สระ และก�รมีคำ�คู่คือกลอนเพลงโคร�ชมี่สมบูรณ์จะมีคำ�คู่ท่อนละ ๓ คู่
ในก�รเล่นเพลงโคร�ชในช่วงแรกของก�รเล่นเพลงโคร�ช หมอเพลงบ�งคนอ�จจะ
ร้องว่� “ไชยะ ชะชิช้�ย ชะชิช�ย....” ก�รร้องดังกล่�วนี้เป็นก�รประส�นจังหวะ และเป็นก�ร
กระตุ้นให้หมอเพลงอีกฝ่�ยรีบว่�เพลง
73
