Page 51 - saranuklom2 e-book
P. 51
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
ไทรง�มอำ�เภอพิม�ย
ผู้ช่วยศ�สตร�จ�รย์ ดร.ชวลิต เกตุกระทุ่ม
คณะศึกษ�ศ�สตร์ มห�วิทย�ลัยวงษ์ชวลิตกุล
E-mail : chavalith@hotmail.com
บทนำ�
มนุษย์ทุกช�ติทุกภ�ษ�ที่อ�ศัยอยู่บนโลกนี้ ย่อมสัมผัสกับธรมช�ติโดยเฉพ�ะกับ
ต้นไม้ พรรณไม้ ป่�เข� ลำ�เน�ไพรกันทุกคน แต่ละประเทศย่อมมีต้นไม้ให้มนุษย์ได้สัมผัสโดย
อ�ศัยร่มเง� อ�ศัยคว�มร่มรื่นหรืออ�ศัยองค์ประกอบต่�ง ๆ ของต้นไม้ ของพรรณไม้สำ�หรับ
บริโภคคืออ�ศัย กินอยู่คืออ�ศัยบริโภคใบ ดอก ผล เป็นอ�ห�ร หรืออ�ศัยด้วยก�รนำ�ไม้ม�ทำ�
เป็นที่อยู่อ�ศัยหลับนอน รวมทั้งสัมผัสกับบรรย�ก�ศคว�มสวยง�มของต้นไม้ที่เป็นเอกลักษณ์
เฉพ�ะของตนเอง เช่น บ�งประเทศมีดอกซ�กุระ มีดอกโบตั๋น มีดอกชัยพฤกษ์ ต้นไม้หรือ
พรรณไม้ต่�ง ๆ มีเอกลักษณ์เฉพ�ะอันเกี่ยวข้องกับศ�สน�ก็มี อ�ทิ ต้นโพธิ์ ต้นไทร ต้นหรือ
ใบมะตูม หญ้�ค� เป็นต้น ก็เกี่ยวข้องกับพุทธศ�สน�และศ�สน�พร�หมณ์ฮินดูต�มลำ�ดับ
โดยเฉพ�ะช�วพุทธย่อมมีคว�มผูกพันกับต้นไม้ คือต้นส�ละ ต้นพระศรีมห�โพธิ์ ต้นไทรหรือ
ต้นอชป�ลนิโครธ ต้นพหุปุตตนิโครธซึ่งเป็นต้นไทรชนิดหนึ่ง ต้นร�ช�ยตนะหรือต้นไม้เกตุ
ต้นมุจลินท์หรือต้นจิก เป็นต้น ล้วนแล้วแต่เกี่ยวข้องกับประวัติศ�สตร์พุทธศ�สน� อันเป็น
ศ�สน�ที่มีคว�มสำ�คัญ เป็นศ�สน�ที่หล่อหลอมก่อให้เกิดวัฒนธรรมประเพณีที่ดีง�มม�กม�ย
จึงเห็นได้ว่�ต้นไม้หรือพรรณไม้ต่�ง ๆ ย่อมมีอิทธิพลต่อก�รดำ�เนินชีวิต หรือก่อให้เกิดก�ร
เปลี่ยนแปลงต่อก�รดำ�เนินชีวิต ต่ออ�รมณ์ ต่อเศรษฐกิจและสังคมได้เช่นกัน ต้นไทรก็เป็น
ตัวอย่�งของต้นไม้ชนิดหนึ่งที่ส่งผลต่อก�รดำ�เนินชีวิต เศรษฐกิจ สังคม ประวัติศ�สตร์ และ
วัฒนธรรมโดยเฉพ�ะไทรง�มแห่งอำ�เภอพิม�ย จังหวัดนครร�ชสีม�
ประวัติและคว�มเชื่อเกี่ยวกับต้นไทร
ต้นไทร เป็นต้นไม้ยืนต้นชนิดหนึ่ง เป็นต้นไม้อยู่ในตระกูล Ficus วงศ์ Moraceae
มีหล�กหล�ยส�ยพันธุ์ ไม่ว่�จะเป็นไทรย้อยหรือไทรย้อยใบแหลม หรือไทรย้อยใบทู่ ซึ่งเป็น
ต้นไม้ที่ช�วไทยมีคว�มเชื่อว่�มีคว�มศักดิ์สิทธิ์ คือเป็นต้นไม้ที่เกี่ยวข้องกับพุทธประวัติหรือ
พุทธส�วก โดยเฉพ�ะต้นไทร เป็นต้นไม้ที่เกี่ยวข้องก่อนก�รตรัสรู้และหลังก�รตรัสรู้ กล่�วคือ
พระองค์ประทับนั่งภ�ยใต้ต้นไทร มีน�งสุช�ด�นำ�อ�ห�รคือข้�วมธุป�ย�สม�ถว�ย
34
