Page 47 - saranuklom2 e-book
P. 47
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
หญิงช�ยถว�ยแด่พระภิกษุสงฆ์ อ�ณ�จักรนี้คงเป็นอ�ณ�จักรเดียวที่มีน�มปร�กฏว่�
ศรีจ�น�สะ หรือจ�น�สปุระ
(๒) บทแรกเป็นก�รสรรเสริญพระศังกรหรือพระศิวะ และบทที่ ๒ สรรเสริญน�ง
ป�รพตี ซึ่งรวมกับพระศิวะภ�ยใต้รูปอรรธน�รี ต่อจ�กนั้นจึงกล่�วถึงร�ยพระน�มพระร�ช�แห่ง
อ�ณ�จักรจ�น�ศะปุระ ชื่ออ�ณ�จักรนี้ยังไม่เคยมีกล่�วไว้ในจ�รึกอื่น ๆ ที่ค้นพบกันในแหลม
อินโดจีน พระร�ช�องค์แรกซึ่งไม่บอกศักร�ชทรงพระน�มว่�ภคทัตต์
(๓) กล่�วถึงพระน�มกษัตริย์ว่�พระเจ้�ชัยวรมัน ทรงเป็นร�ชโอรสของพระเจ้�ร�
เชนทรวรมัน ทรงสืบเชื้อส�ยม�จ�กจันทรวงศ์ และทรงมีคว�มง�ม ดุจดังพระจันทร์วันเพ็ญ
อยู่บนท้องฟ้�
(๔) กล่�วถึงก�รประก�ศถว�ยสิ่งของแก่วัดได้แก่ พื้นดิน หม�กและสิ่งของที่ได้ใช้
ในกิจกรรมพิธี ผู้ที่ถว�ยของอ�จเป็นบุคคลเดียวกับท่�นศรีร�ชภิกษุและได้กล่�วถึงก�รแสดง
คว�มปร�รถน�ให้ไปถึงพุทธภูมิ
๕. คว�มเชื่ออันเป็นที่ม�ของชื่อนครร�ชสีม�ประก�รที่ ๕ เป็นคว�มเชื่อที่ได้
จ�กประวัติศ�สตร์ หรือเป็นข้อมูลที่เกี่ยวกับรัฐศ�สตร์ก�รปกครองบ้�นเมือง โดยเฉพ�ะ
ข้อมูลประวัติศ�สตร์อันเป็นที่ม�ของชื่อสมัยสมเด็จพระน�ร�ยณ์มห�ร�ช ซึ่งเป็นรัชสมัยที่
เกี่ยวกับก�รสร้�งเมืองนครร�ชสีม� แต่ก่อนถึงรัชสมัยของพระองค์ ถ้�ห�กไล่เรียงลำ�ดับ
เหตุก�รณ์ท�งประวัติศ�สตร์โดยย่อ เริ่มตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธย� จะพบว่�กรุงศรีอยุธย�ได้
รับก�รสถ�ปน�เมื่อพุทธศักร�ช ๑๘๙๓ มีพระมห�กษัตริย์พระองค์แรกที่ปกครองคือพระเจ้�
อู่ทองหรือสมเด็จพระร�ม�ธิบดีที่ ๑ แห่งร�ชวงศ์อู่ทอง ต่อม�ถึงรัชสมัยของสมเด็จพระบรม
ไตรโลกน�ถ นับเป็นพระมห�กษัตริย์ลำ�ดับที่ ๘ แห่งร�ชวงศ์สุพรรณภูมิแห่งกรุงศรีอยุธย�
พุทธศักร�ช ๑๙๙๑-๒๐๓๑ ได้มีก�รแบ่งก�รปกครองในส่วนภูมิภ�ค โดยได้ยกเลิกระบบก�ร
ปกครองหัวเมืองต่�ง ๆ แต่เดิมที่แบ่งออกเป็นเมืองลูกหลวง หล�นหลวง และปรับปรุงระบบ
ก�รปกครองหัวเมืองใหม่แบ่งออกเป็น
หัวเมืองชั้นใน เป็นเมืองที่อยู่ไกล้เคียงกับเมืองหลวง เช่น เมืองร�ชบุรี นครสวรรค์
นครน�ยก เมืองฉะเชิงเทร�และปร�จีนบุรี เป็นต้น จัดเป็นเมืองจัตว� พระมห�กษัตริย์ทรง
แต่งตั้งผู้ที่เหม�ะสมไปปกครอง แต่สิทธิอำ�น�จทั้งหมดยังขึ้นอยู่กับองค์พระมห�กษัตริย์
หัวเมืองชั้นนอก หรือเมืองพระย�มห�นคร มีก�รกำ�หนดเป็นเมืองเอก โท หรือตรี
ต�มลำ�ดับคว�มสำ�คัญ เมืองใหญ่อ�จมีเมืองเล็กขึ้นอยู่ด้วย พระมห�กษัตริย์ทรงแต่งตั้งเจ้�
น�ยหรือขุนน�งชั้นผู้ใหญ่ไปปกครอง มีก�รจัดก�รปกครองเหมือนกับร�ชธ�นี คือ มีกรมก�ร
30
