Page 62 - saranuklom2 e-book

สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2

น�มสกุลของคนโคร�ช
อ�จ�รย์ ดร.ม�รวย ปณะร�ช

คณะศึกษ�ศ�สตร์ มห�วิทย�ลัยวงษ์ชวลิตกุล
Email : maruay_pan@Vu.ca.th

บทนำ�
น�มสกุลหรือชื่อสกุลคือชื่อที่บ่งบอกตระกูลเพื่อเป็นก�รแสดงให้เห็นว่�ที่ม�ของ
บุคคลว่�ม�จ�กครอบครัวใด หรือตระกูลใด และมีก�รพระร�ชท�นน�มสกุลให้แก่หล�ย
ครอบครัวที่เรียกว่�น�มสกุลพระร�ชท�น อีกทั้งหล�ยครอบครัวก็ตั้งน�มสกุลต�มชื่อของผู้นำ�
ของครอบครัว หรือตั้งต�มถิ่นที่อยู่อ�ศัยของครอบครัวหรือสกุล เพื่อแสดงที่ม�ของบุคคลว่�

ม�จ�กครอบครัวใด ตระกูลใด ซึ่งธรรมเนียมก�รใช้น�มสกุลปร�กฏอยู่ทั่วไปในหล�ยประเทศ
และเป็นวัฒนธรรม ซึ่งแต่ละประเทศก็อ�จจะมีลักษณะแตกต่�งกันไป เมื่อมีพระร�ชบัญญัติ
ขน�นน�มสกุล ประช�ชนช�วไทยจึงต้องตั้งน�มสกุลสำ�หรับใช้ในครอบครัวหรือตระกูลของตน

ประวัติคว�มเป็นม�ของก�รตั้งน�มสกุลหรือชื่อสกุล
ประเทศไทยมีน�มสกุลใช้ม�แล้ว ๑๐๕ ปีโดยเฉพ�ะเมื่อปี พุทธศักร�ช ๒๔๕๖

พระบ�ทสมเด็จพระมงกุฎเกล้�เจ้�อยู่หัว รัชก�ลที่ ๖ ได้โปรดให้มีก�รตั้งน�มสกุลเหมือน
กับประเทศอื่น ๆ คือได้โปรดให้ตร�พระร�ชบัญญัติขน�นน�มสกุล เมื่อวันที่ ๒๒ มีน�คม
พุทธศักร�ช ๒๔๕๕ มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ ๑ กรกฎ�คม พุทธศักร�ช ๒๔๕๖ เป็นต้น
ม� ต�มพระร�ชบัญญัติน�มสกุล พุทธศักร�ช ๒๔๕๖ พระร�ชนิยมในพระบ�ทสมเด็จ
พระมงกุฎเกล้�เจ้�อยู่หัว ออกประก�ศให้ใช้พระร�ชบัญญัติขน�นน�มสกุลคนไทย (Plook-
pedia : 2560) ก�รจัดตั้งน�มสกุลจึงเป็นแนวท�งหนึ่งของก�รจัดระเบียบสังคม และเพื่อ
รักษ�เกียรติและเชื้อส�ยสกุล ทรงว�งหลักสำ�คัญในก�รสืบสกุลไว้โดยถือเอ�ส�ยสัมพันธ์ท�ง
บิด�ผู้ให้กำ�เนิดแต่ฝ่�ยเดียวโดย “พระร�ชบัญญัติขน�นน�มสกุล พุทธศักร�ช ๒๔๕๖” ได้
บังคับใช้เป็นกฎหม�ยโดยสมบูรณ์เมื่อวันที่ ๑ เมษ�ยน พุทธศักร�ช ๒๔๕๘ คนไทยคนแรก
ผู้มีน�มสกุล พระบ�ทสมเด็จพระมงกุฎเกล้�เจ้�อยู่หัว รัชก�ลที่ ๖ ทรงมีพระร�ชหฤทัยคิดถึง
เจ้�พระย�ยมร�ช ผู้เป็นเสน�บดีกระทรวงมห�ดไทยในสมัยนั้นเป็นคนแรก จึงทรงมีพระร�ช

หัตถเลข�ถึงเจ้�พระย�ยมร�ช เป็นก�รส่วนพระองค์ และพระร�ชท�นน�มสกุล “สุขุม” ให้
แก่เจ้�พระย�ยมร�ช (ปั้น) เป็นสกุลแรก เมื่อวันที่ ๓๐ พฤษภ�คม พุทธศักร�ช ๒๔๕๖
45