Page 114 - saranuklom2 e-book
P. 114
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
นอกจ�กส�ยสัมพันธ์เชิงเครือญ�ติแล้ว เจ้�อนุวงศ์ ยังได้ทรงทำ�นุบำ�รุงบ้�นเมืองให้เกิดคว�ม
้
เจริญรุ่งเรือง เป็นที่ยกย่องของอ�ณ�ประช�ร�ษฎร์ทั้งสองฝั่งแม่นำ�โขงอย่�งชัดเจนยิ่ง
ในประเด็นนี้ พล�ดิศัย สิทธิธัญกิจ (๒๕๔๔ : ๗๖) ได้เขียนเล่�ร�ยละเอียดไว้ว่�พระองค์
ทรงสร้�งพระร�ชวังขึ้นใหม่ที่ร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ เมื่อพุทธศักร�ช ๒๓๕๐ ทรงสร้�ง
วัดศรีบุญเรืองที่เมืองหนองค�ย รวมทั้งทรงซ่อมแซมพระธ�ตุพนมที่จังหวัดนครพนม และ
ได้เสด็จไปฉลองพระธ�ตุด้วยพระองค์เอง เมื่อพุทธศักร�ช ๒๓๕๑ อีกทั้งทรงสร้�งสะพ�นข้�ม
้
แม่นำ�โขงตรงวัดช้�งเผือก ตำ�บลศรีเชียงใหม่ อำ�เภอท่�บ่อ จังหวัดหนองค�ย เมื่อพุทธศักร�ช
๒๓๕๕ นอกจ�กนั้นยังทรงสร้�งหอพระแก้ว รวมทั้งหอไตรขึ้นที่ร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์
เมื่อพุทธศักร�ช ๒๓๕๘ เป็นต้น
บุคคลที่เกี่ยวข้องกับวีรกรรมทุ่งสัมฤทธิ์ที่สำ�คัญคนที่สอง ได้แก่ เพี้ยะร�มพิชัยหรือ
พระย�ร�มพิชัย เป็นทห�รล�วระดับสูงที่ถูกกำ�หนด หรือเป็นทห�รซึ่งเจ้�อนุวงศ์ให้คว�มไว้
ว�งพระทัย จึงทรงมีพระร�ชโองก�รแต่งตั้งให้เป็นแม่ทัพ เป็นหัวหน้� ทำ�หน้�ที่บังคับ กำ�กับ
ดูแล ควบคุมเชลยศึก ทำ�หน้�ที่กว�ดต้อนเชลยศึกที่เป็นช�วเมืองนครร�ชสีม� อันมีท้�วสุรน�รี
และข้�ร�ชก�ร พลเรือนทั้งหล�ย ไปยังร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ แต่เพี้ยะร�มพิชัยก็เป็น
ทห�รที่ตกอยู่ในอำ�น�จของร�คะ โทสะ โมหะเมื่ออยู่ท่�มกล�งก�รปรนนิบัติของน�งส�ว
บุญเหลือ ซึ่งเป็นหญิงส�วที่ท้�วสุรน�รีได้หม�ยมั่นปั้นมือให้เป็นหญิงที่กุมคว�มลับของ
แผนก�รกอบกู้อิสรภ�พ ได้ทำ�หน้�ที่ปรนนิบัติเพี้ยะร�มพิชัย จนทำ�ให้เพี้ยะร�มพิชัยต�ยใจ
หลงในเสน่ห� จึงกล่�วได้ว่�น�งส�วบุญเหลือเป็นผู้กุมคว�มลับในแผนก�รอันแยบยลจน
กระทั่งทห�รฝ่�ยล�ว อันมีเพี้ยะร�มพิชัยเป็นหัวหน้�รวมทั้งเจ้�อนุวงศ์ ยอมแพ้ยกทัพ
กลับไปร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ในที่สุด
จ�กเอกส�รหลักฐ�นทั้งของวิกิพีเดีย ส�ร�นุกรมเสรี (๒๕๖๑) เอกส�รบทคว�มที่เขียน
เล่�โดยพลตรีหม่อมร�ชวงศ์คึกฤทธิ์ ปร�โมช (๒๕๓๘) รวมทั้งเอกส�รที่พล�ดิศัย สิทธิธัญกิจ
(๒๕๔๔) ได้เขียนเล่�ไว้นี้จะเห็นได้ว่�ร�ชอ�ณ�จักรสย�มและร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ มีคว�ม
เกี่ยวข้องกันในฐ�นะเครือญ�ติระดับร�ชวงศ์จนกระทั่งถึงระดับส�มัญชน และได้พัฒน�คว�ม
สัมพันธ์ในลักษณะเป็นเครือญ�ติ พัฒน�เป็นคว�มมั่นคง ดำ�รงฐ�นะเป็นตระกูลใหญ่ที่สำ�คัญใน
กรุงเทพมห�นครก็มี และเป็นตระกูลใหญ่ในภ�คอีส�นก็มี อีกทั้งมีคว�มเกี่ยวข้องกันในฐ�นะที่
ได้ทำ�นุบำ�รุงพระพุทธศ�สน�ร่วมกัน ได้สร้�งคว�มสัมพันธไมตรีต่อกันเพื่อพัฒน�คว�มเจริญให้
แก่ทั้งสองประเทศม�ช้�น�น เมื่อพิจ�รณ�อย่�งถ่องแท้แล้ว ก็ไม่น่�จะมีชนวนใดเลยที่นำ�ไปสู่
คว�มขัดแย้ง ก่อให้เกิดเหตุก�รณ์กบฏอันเป็นวีรกรรม ณ ทุ่งสัมฤทธิ์ที่จะกล่�วถึงนี้
97
