Page 119 - saranuklom2 e-book
P. 119
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
เหตุก�รณ์สำ�คัญที่เกิดขึ้นโดยพัฒน�ม�จ�กชนวนคว�มขัดแย้งต�มลำ�ดับ เมื่อเจ้�
อนุวงศ์ฉวยโอก�สในขณะที่เจ้�พระย�นครร�ชสีม� (ทองอินทร์) และพระย�พระย�
สุริยเดช (ทองคำ�) พระย�ปลัดเมืองนครร�ชสีม�ซึ่งได้รับพระบรมร�ชโองก�รจ�กพระบ�ท
สมเด็จพระนั่งเกล้�เจ้�อยู่หัวให้เดินท�งไปร�ชก�รที่เมืองขุขันธ์ (ปัจจุบันเป็นอำ�เภอหนึ่งของ
จังหวัดศรีสะเกษ) เพื่อปร�บปร�มทำ�ให้เหตุก�รณ์วิว�ทกันระหว่�งพระย�ไกรสงคร�มกับ
น้องช�ยและกลับกล�ยเป็นว่�ต้องทำ�ก�รปร�บปร�มยืดเยื้อติดพันกันหล�ยวัน เจ้�พระย�
นครร�ชสีม� (ทองอินทร์) จึงขอให้พระย�ปลัดเมืองนครร�ชสีม�เดินท�งกลับเข้�เมืองเพื่อ
ประส�นรวมตัวกันกับท้�วสุรน�รี และช�วเมืองนครร�ชสีม�คิดแผนก�รกอบกู้อิสรภ�พจ�ก
เจ้�อนุวงศ์ ก�รที่เจ้�เมืองนครร�ชสีม�และพระย�ปลัดเมืองนครร�ชสีม�ไม่อยู่รักษ�
เมืองนี้ จึงเปิดโอก�สให้เจ้�อนุวงศ์เข้�ยึดเมืองและกว�ดต้อนครอบครัวช�วเมืองขึ้นไปยัง
ร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ได้โดยง่�ย
เหตุก�รณ์วีรกรรมสำ�คัญที่เกิดขึ้นที่ทุ่งสัมฤทธิ์
เหตุก�รณ์อันเป็นวีรกรรมทุ่งสัมฤทธิ์ เป็นวีรกรรมพลีชีพเพื่อกอบกู้อิสรภ�พของ
วีรสตรีช�วนครร�ชสีม�คือท้�วสุรน�รีและน�งส�วบุญเหลือ เป็นวีรกรรมที่เกิดขึ้นระหว่�ง
วันที่ ๑๗ กุมภ�พันธ์ พุทธศักร�ช ๒๓๖๙ ถึงวันที่ ๒๓ มีน�คม พุทธศักร�ช ๒๓๖๙
(พล�ดิศัย สิทธิธัญกิจ, ๒๕๔๔ : ๑๐๕-๑๑๐) เป็นเหตุก�รณ์ที่คณะสงฆ์และคณะกรรมก�ร
วัดศ�ล�ลอย จังหวัดนครร�ชสีม� (๒๕๕๐) ได้เล่�ร�ยละเอียดไว้ในหนังสือชื่อ ท้�วสุรน�รี
วีรสตรีไทย สรุปได้ว่� ปล�ยรัชก�ลแห่งพระบ�ทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้�นภ�ลัย รัชก�ลที่ ๒
เจ้�อนุวงศ์บุตรเจ้�สิริบุญส�ร ผู้ครองร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ได้ตีตนออกห่�งไม่ขึ้นตรงกับ
กรุงรัตนโกสินทร์ เป็นกบฏ ได้ยกกองทัพใหญ่พร้อมอ�วุธยุทโธปกรณ์ครบถ้วน พร้อมทห�ร
เข้�โจมตีเมืองนครร�ชสีม�อย่�งเงียบ ๆ โดยหลอกหัวเมืองทั้งหล�ยว่�จะยกกองทัพม�ช่วย
กรุงรัตนโกสินทร์รบกับข้�ศึกคือประเทศอังกฤษดังกล่�ว
เจ้�อนุวงศ์ว�งแผนเข้�ยึดหัวเมืองตอนบน ซึ่งเป็นหัวเมืองด้�นตะวันออกเฉียง
เหนือหรืออีส�น สำ�หรับใช้เป็นฐ�นสำ�หรับนำ�กองทัพเข้�โจมตีกรุงเทพมห�นคร โดยจัดกอง
กำ�ลังเดินทัพม� ๓ ท�งด้วยกัน คือ
๑. ทัพที่หนึ่ง ให้เจ้�ร�ชบุตร (โย้) เจ้�ครองนครจำ�ป�ศักดิ์ ยกทัพม�จ�กนคร
จำ�ป�ศักดิ์ เข้�ยึดหัวเมืองแถบจังหวัดอุบลร�ชธ�นี
๒. ทัพที่สอง ให้เจ้�อุปร�ชติสสะ ซึ่งเป็นพระอนุช�ของเจ้�อนุวงศ์คุมกองกำ�ลัง
ม�ยึดหัวเมืองแถบจังหวัดร้อยเอ็ด
102
