Page 118 - saranuklom2 e-book
P. 118
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
เหตุก�รณ์ที่ส่อถึงแววของคว�มขัดแย้งอย่�งรุนแรงก็คือ ในรัชก�ลของพระบ�ท
สมเด็จพระนั่งเกล้�เจ้�อยู่หัว หรือสมเด็จพระเจ้�ลูกเธอพระองค์เจ้�ช�ยทับ กรมหมื่นเจษฎ�
บดินทร์ ได้รับก�รสถ�ปน�ขึ้นครองร�ชย์เป็นพระบ�ทสมเด็จพระนั่งเกล้�เจ้�อยู่หัว
รัชก�ลที่ ๓ เจ้�อนุวงศ์สบโอก�สจึงทูลขอพระร�ชท�นครอบครัวล�วที่ถูกกว�ดต้อนม�ไว้ที่
เมืองสระบุรี ทูลขอละครในของร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ อีกทั้งขอเจ้�น�ยของร�ชอ�ณ�จักร
เวียงจันทน์บ�งพระองค์ อ�ทิ ทูลขอเจ้�หญิงดวงคำ�หรือพระน�งแก้วยอดฟ้�กัลย�ณี เจ้�หญิง
ของล�ว ซึ่งเป็นน้องของเจ้�อนุวงศ์ กลับไปยังร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ดังเดิม แต่พระบ�ท
สมเด็จพระนั่งเกล้�เจ้�อยู่หัว ไม่ทรงพระร�ชท�นพระร�ช�นุญ�ต ด้วยตรัสให้เหตุผลว่�
ถ้�ให้เจ้�หญิงดวงคำ�กลับไป ก็คล้�ยจะรังเกียจเธอจนถึงกับผลักไล่ใสส่ง แต่ถ้�เธอประสงค์จะ
กลับไปเวียงจันทน์จริง ๆ ก็ขอให้เธอทูลขอด้วยตนเอง (พันโทเนตร อุตมัง, ๒๕๔๗ : ๗๔-๗๕)
ด้วยเหตุนี้จึงเป็นเหตุให้เจ้�อนุวงศ์เสียหน้� แค้นเคือง ไม่ทรงพอพระทัยอย่�งรุนแรง
จึงคิดจะทำ�ก�รประก�ศตนเป็นอิสรภ�พจ�กร�ชอ�ณ�จักรสย�มอย่�งเปิดเผยขึ้น ก�รกระทำ�
เช่นนี้เพร�ะว่�มีประเทศเวียดน�มให้ก�รสนับสนุนอยู่เบื้องหลังอย่�งเต็มที่ พระองค์จึงทรง
ยกกองทัพลงม�ยังกรุงเทพมห�นคร โดยว�งอุบ�ยหลอกเจ้�เมืองต่�ง ๆ ต�มร�ยท�งในภ�ค
อีส�นว่�จะทรงยกกองทัพลงไปช่วยกรุงเทพมห�นครรบกับกองทัพอังกฤษ ทำ�ให้กองทัพเจ้�
อนุวงศ์เดินท�งผ่�นหัวเมืองท�งภ�คอีส�นด้วยคว�มสะดวก
อีกเหตุก�รณ์หนึ่งที่ทวีคูณก่อให้เกิดก�รคิดที่จะประก�ศอิสรภ�พไม่ขึ้นตรงต่อ
ร�ชอ�ณ�จักรสย�มของเจ้�อนุวงศ์ก็คือ ท�งร�ชอ�ณ�จักรเวียงจันทน์ ได้เกิดคว�มขัดแย้งกับเมือง
นครร�ชสีม�อย่�งรุนแรง เมื่อเจ้�ร�ชบุตร (โย้) พระโอรสของเจ้�อนุวงศ์ ซึ่งพระเจ้�แผ่นดิน
แห่งร�ชอ�ณ�จักรสย�มทรงแต่งตั้งให้ครอบครองเมืองจำ�ป�ศักดิ์ ไม่ยอมอนุญ�ตให้กองทัพ
ของเจ้�พระย�นครร�ชสีม� (ทองอินทร์) ยกผ่�นแดนเข้�ไปล้อมจับพวกข่�หรือส่� ซึ่งเป็น
กลุ่มชนล�วช�วเข�ช�วป่�ที่อ�ศัยอยู่ในประเทศล�วตอนใต้ ก่อก�รเป็นกบฏยึดครองนคร
จำ�ป�ศักดิ์ โดยมีไอ้ส�เกียดโง้งเป็นหัวหน้� (พันโทเนตร อุตมัง,๒๕๔๗ : ๗๓) ฝ่�ยเจ้�พระย�
นครร�ชสีม� (ทองอินทร์) ก็พย�ย�มดึงดันที่จะนำ�กองทัพผ่�นเข้�ไปให้ได้ ด้วยถือว่�นครจำ�ป�
ศักดิ์เป็นประเทศร�ชของร�ชอ�ณ�จักรสย�ม ฝ่�ยล�วกล่�วว่�พระองค์มีพระร�ชโองก�รแก่
เจ้�น�ยหัวเมืองล�วอีส�นทั้งหล�ยว่�จะลงไปตีนครร�ชสีม� ด้วยเจ้�เมืองนครร�ชสีม�ได้ล่วง
้
ลำ�เข้�ไปตีไพร่พลล�ว บรรด�เจ้�เมืองอีส�นทั้งหล�ยซึ่งตั้งข้อรังเกียจพฤติกรรมและนิสัยของ
เจ้�เมืองนครร�ชสีม�เป็นต้นทุนอยู่แล้วจึงให้คว�มร่วมมือกับเจ้�อนุวงศ์เป็นอย่�งดี
101
