Page 115 - saranuklom2 e-book
P. 115
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
ภ�พประกอบ ๔๒ : อนุส�วรีย์เจ้�อนุวงศ์ และคำ�ประก�ศพระเกียรติคุณเป็นภ�ษ�ล�ว
แหล่งข้อมูลภ�พ : ถ่�ยเมื่อ ๒๗-๒๘ มีน�คม ๒๕๖๑ ณ กรุงเวียงจันทน์ ส�ธ�รณรัฐ
ประช�ธิปไตยประช�ชนล�ว
บุคคลที่เกี่ยวข้องท�งฝ่�ยร�ชอ�ณ�จักรสย�ม
คุณหญิงโม หรือท้�วสุรน�รี มีน�มเดิมว่� โม หรือโม้ (แปลว่�ใหญ่ ยิ่งใหญ่)
เกิดในปีพุทธศักร�ช ๒๓๑๕ ในรัชสมัยพระเจ้�กรุงธนบุรี มีบิด�ชื่อกิ่ม ม�รด�ชื่อบุญม� เมื่ออ�ยุ
ได้ ๒๕ ปี ได้แต่งง�นกับน�ยทองคำ�ซึ่งบ�งแห่งเรียกว่�น�ยทองคำ�ข�ว ต่อม�ได้เลื่อนเป็น
พระย�สุริยเดชวิเศษฤทธิ์ทศทิศวิชัย (ทองคำ� บ�งแห่งเรียกว่� ทองคำ�ข�ว) ซึ่งเป็นพระย�ปลัด
เมืองนครร�ชสีม� และหลังจ�กวีรกรรมทุ่งสัมฤทธิ์แล้ว ได้เลื่อนเป็นพระย�มหิศร�ธิบดี ปลัด
เมืองนครร�ชสีม� ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่�พระย�ปลัดเมืองหรือปลัดทองคำ� พล�ดิศัย สิทธิธัญกิจ
(๒๕๔๔ : ๑๔๔) กล่�วว่�คุณหญิงโมหรือท้�วสุรน�รี ได้รับก�รสถ�ปน�เป็นท้�วสุรน�รี หลัง
เสร็จสิ้นวีรกรรมทุ่งสัมฤทธิ์แล้ว เมื่อวันที่ ๓๐ ตุล�คม พุทธศักร�ช ๒๓๗๐ และได้เดินท�งไป
รับพระร�ชท�นเครื่องประกอบยศ เมื่อวันที่ ๓๐ พฤศจิก�ยน ๒๓๗๐
น�งส�วบุญเหลือ บ�งแห่งเรียกว่�น�งส�วทองเหลือ เป็นบุตรีของหลวงเจริญ
ซึ่งเป็นกรมก�รเมืองนครร�ชสีม� หรือเป็นข้�ร�ชก�รอยู่ภ�ยใต้ก�รบังคับบัญช�ของพระย�
สุริยเดช (ทองคำ�) น�งส�วบุญเหลือเป็นหญิงส�วที่มีรูปร่�งหน้�ต�สวยง�ม และครอบครัว
ของหลวงเจริญ ก็เป็นผู้ที่มีคว�มใกล้ชิดสนิทสนมกับท้�วสุรน�รีเป็นอย่�งม�ก เนื่องจ�กท้�ว
สุรน�รีไม่มีบุตร จึงรับน�งส�วบุญเหลือม�เป็นบุตรีบุญธรรม และได้อบรมเลี้ยงดูเสมือน
เป็นบุตรีของตนเอง ต่อม�เมื่อท้�วสุรน�รีคิดว�งแผนก�รที่จะกอบกู้อิสรภ�พ จึงได้คัดเลือก
น�งส�วบุญเหลือ ซึ่งเป็นบุคคลที่ได้รับคว�มไว้ว�งใจ และเป็นผู้กุมคว�มลับสุดยอดนี้ไว้
98
