Page 18 - saranuklom2 e-book

สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2

ก�รผลิตเกลือสินเธ�ว์โคร�ช

อ�จ�รย์ ดร.ม�นะ สินธุวงษ�นนท์
คณะศึกษ�ศ�สตร์ มห�วิทย�ลัยวงษ์ชวลิตกุล
E-mail : mana๑๓๓๑๑@hotmail.com

บทนำ�

เกลือเป็นปัจจัยพื้นฐ�นที่สำ�คัญและมีคว�มจำ�เป็นอย่�งยิ่งในวิถีก�รดำ�รงชีวิตของ
ช�ว “โคร�ช” ม�ตั้งแต่ยุคสมัยโบร�ณ ทั้งในด้�นก�รอุปโภคและบริโภค ทั้งนำ�ม�ใช้เป็น
เครื่องปรุงรสในก�รประกอบอ�ห�รและเป็นส่วนหนึ่งในก�รถนอมอ�ห�รไว้รับประท�น
นอกจ�กนั้นเกลือยังมีสรรพคุณเป็นย�รักษ�โรคได้หล�ยขน�น และในปัจจุบันเกลือยังมีคว�ม
สำ�คัญท�งด้�นอุตส�หกรรมอีกด้วย เกลือที่เร�ใช้บริโภคโดยทั่วไปมีอยู่ ๒ ชนิดด้วยกันคือ
้
เกลือสมุทร (Sea Salt) เป็นเกลือที่ผลิตได้จ�กนำ�ทะเล และเกลือสินเธ�ว์ (Rock Salt) หรือ
เกลือหินซึ่งเป็นเกลือที่อยู่ใต้ดินหรือได้จ�กดินเค็ม (http://isangate.com) เกลือสินเธ�ว์เป็น

ผลผลิตได้จ�กแหล่งแร่เกลือหิน (Rock Salt) ต�มพื้นดินแถบภ�คอีส�นพบในหล�ยจังหวัด
เช่น มห�ส�รค�ม หนองค�ย อุดรธ�นี สกลนคร อุบลร�ชธ�นี ชัยภูมิ รวมถึงนครร�ชสีม�
ก�รผลิตเกลือสินเธ�ว์จ�กแร่เกลือหินโดยทั่วไปแล้วจะใช้กระบวนก�รท�งวิทย�ศ�สตร์ ได้แก่
ก�รใช้ก�รละล�ย ก�รระเหย และก�รตกผลึก (https://sites.google.com/site/ffaisrnes/
kar-phlit-kelux) เกลือสินเธ�ว์แยกต�มลักษณะของก�รเกิดเกลือต�มธรรมช�ติที่แตกต่�ง
้
กัน ดังนี้ (๑) เกลือจ�กผิวดินใช้วิธีขูดคร�บเกลือจ�กผิวดินม�ละล�ยนำ�กรองเอ�เศษตะกอน
้
ออกแล้วนำ�นำ�เกลือไปเคี่ยวให้แห้งจะได้เกลือตกผลึกออกม� นิยมทำ�เกลือชนิดนี้ในจังหวัด
ท�งภ�คตะวันออกเฉียงเหนือ ได้แก่ ชัยภูมิ มห�ส�รค�ม อุดรธ�นี สกลนคร ร้อยเอ็ด และ
้
้
นครร�ชสีม� (๒) เกลือจ�กนำ�เกลือบ�ด�ลใช้วิธีก�รขุดหรือเจ�ะลงไปใต้ดินและสูบนำ�เกลือ
้
ขึ้นม�ต้มนำ�เกลือในกระทะเหล็กใบใหญ่จนแห้งจะได้เกลือตกผลึกออกม�หรือจะใช้วิธีก�ร
้
ต�กให้แห้งโดยใช้พลังง�นแสงอ�ทิตย์ ด้วยก�รสูบนำ�เกลือจ�กบ่อบ�ด�ลม�ใส่ไว้ในน�ต�ก
้
แล้วให้นำ�ระเหยออกจนได้เกลือตกผลึกออกม� เรียกวิธีก�รผลิตเกลือแบบนี้ว่� ก�รทำ�น�ต�ก
เช่น ก�รผลิตเกลือในจังหวัดสกลนคร ชัยภูมิ อุดรธ�นี อุบลร�ชธ�นี ร้อยเอ็ด หนองค�ย และ
นครร�ชสีม� (http://sites.google.com/site /ffaisrnes/kar-phlit-kelux)

1