Page 40 - saranuklom2 e-book
P. 40
สารานุกรมโคราชศึกษา ๒
Encyclopedia of Korat Study 2
คว�มเชื่ออันเป็นที่ม�ของชื่อ
คว�มเชื่อเกี่ยวกับชื่อสะท้อนให้เห็นคว�มจริง คว�มรู้ เหตุผล พฤติกรรมของมนุษย์
และคุณค่� เช่น ชื่อของท้�วสุรน�รี สะท้อนให้เห็นคว�มจริงท�งประวัติศ�สตร์ว่�เป็นหญิงที่
กล้�ห�ญ เป็นหัวหน้�ข้�ร�ชก�ร ทห�ร พลเรือน สู้รบกับกองทัพเจ้�อนุวงศ์ โดยใช้กลยุทธ์
ส�ม�รถเอ�ชนะกองทัพเจ้�อนุวงศ์อย่�งกล้�ห�ญ แม้เป็นหญิง ซึ่งต่อม�พระบ�ทสมเด็จพระ
นั่งเกล้�เจ้�อยู่หัว ทรงประจักษ์คว�มจริงข้อนี้ จึงพระร�ชท�นบรรด�ศักดิ์หรือพระร�ชท�น
ชื่อให้เป็นท้�วสุรน�รี ซึ่งประกอบด้วยคำ�สำ�คัญคือ ท้�ว เป็นตำ�แหน่ง เป็นยศของขุนน�งใน
สมัยนั้น สุระ แปลว่�กล้� แกร่ง ผสมกับคำ�ว่� น�รี แปลว่�หญิง รวมกันเป็นท้�วสุรน�รี จึง
อ�จแปลว่�ขุนน�งผู้หญิง ผู้ซึ่งมีคว�มกล้�ห�ญ กล้�แกร่ง เป็นต้น หรืออ�จเป็นชื่อที่แสดงถึง
คว�มรู้ เช่น ชื่อที่นำ�ม�กำ�หนดเป็นน�มสกุลของคนโคร�ชที่ลงท้�ยด้วยคำ�ว่� นอก ลงท้�ยด้วย
คำ�ว่� กล�ง หรือลงท้�ยด้วยคำ�ว่�สันเทียะ ก็มีที่ม�อันเป็นคว�มรู้ว่�ชื่อที่นำ�ม�ตั้งเป็นน�มสกุล
ที่ลงท้�ยด้วยคำ�ว่� นอก ก็คืออยู่บุคคลที่ตั้งครอบครัวหรือตั้งถิ่นฐ�นอยู่ในอำ�เภอนอก อยู่ด้�น
นอกของอ�ณ�เขตโคร�ช ในที่นี่หม�ยถึงอำ�เภอบัวใหญ่ อำ�เภอประท�ย บัวล�ย หรือสีด�
เป็นต้น ถือว่�เป็นอำ�เภอนอก ฉะนั้นน�มสกุลจึงลงท้�ยด้วยคำ�ว่�นอก เช่น ศรีนอก จอดนอก
เป็นต้น ส่วนน�มสกุลที่ลง ท้�ยด้วยคำ�ว่�กล�ง หม�ยถึงชื่อที่นำ�ม�ตั้งเป็นน�มสกุลของบุคคล
หรือครอบครัว ได้ม�จ�กอำ�เภอโนนสูง อำ�เภอคง เป็นต้น เพร�ะเป็นอำ�เภอที่อยู่ในตอนกล�ง
ของอ�ณ�เขตโคร�ช จึงมีน�มสกุลลงท้�ยด้วยคำ�ว่�กล�ง เช่น หวังกล�ง ช่วยกล�ง ขออ้อม
กล�ง เป็นต้น และอำ�เภอที่อยู่ด้�นในของจังหวัด คืออำ�เภอโนนไทย ซึ่งในสมัยก่อนมีชื่อเรียก
อีกอย่�งหนึ่งว่�อำ�เภอโนนใน ต่อม�เปลี่ยนชื่อเป็นโนนไทย อำ�เภอโนนในหรือโนนไทย เดิม
เป็นหมู่บ้�นชื่อบ้�นสันเทียะ จึงมีก�รนำ�เอ�ชื่อหมู่บ้�นม�ตั้งเป็นน�มสกุล ลงท้�ยด้วยสันเทียะ
เช่น เงินสันเทียะ เดิมสันเทียะ เป็นต้น นอกจ�กนั้นชื่อยังสะท้อนให้เห็นว่� เมื่อมนุษย์มี
ก�รสังเกต จดจำ� สัมผัส และก็นำ�พฤติกรรมก�รสังเกต จดจำ� สัมผัสเหล่�นั้นม�เป็นเหตุผล
ม�ตั้งเป็นชื่อสะท้อนให้เห็นเหตุผล พฤติกรรมและสะท้อนให้เห็นคุณค่�อีกม�กม�ย ดังนั้นคว�ม
เชื่อเกี่ยวกับคว�มจริง คว�มรู้ เหตุผล พฤติกรรม และคุณค่� ย่อมแฝงอยู่ในชื่อของโคร�ชหรือ
จังหวัดนครร�ชสีม�อีกด้วย ซึ่งจะนำ�เสนอเพื่อสะท้อนให้เห็นคว�มเชื่อต่�ง ๆ เกี่ยวกับชื่อ
ดังกล่�วดังนี้
๑. คว�มเชื่ออันเป็นที่ม�ของชื่อนครร�ชสีม�ประก�รแรก ได้จ�กคำ�บอกเล่�ของ
เนตร อุตมัง หรือพันโทเนตร อุตมัง (๒๕๔๗) ซึ่งได้เล่�และทำ�ให้คนโคร�ชบ�งคนมีคว�มเชื่อว่�
ชื่อโคร�ชหรือนครร�ชสีม� ม�จ�กคำ�ว่�วรอ�ชญ� บวกกับคำ�ว่�นคร โดยมีร�ยละเอียดว่�
23
